Schoolbouwprojecten circulair aanbesteden? Yes we can!

Een groter draagvlak voor circulaire bouwprincipes

Studies tonen aan dat we met onze wereldbevolking meer grondstoffen gebruiken en afval produceren dan wat onze planeet aankan.

Zowel Bureau Bouwtechniek als Universiteit Antwerpen hebben al meerdere jaren de ingesteldheid om duurzaamheid te integreren in de dagdagelijkse werking. Vandaar het initiatief om samen te werken aan oplossingen om onze planeet in de toekomst minder te belasten.

Met dit onderzoekstraject willen we een breed publiek aanzetten tot meer circulair bouwen en op zoveel mogelijk spelers binnen het bouwproces inspelen.

Concreet willen we de focus leggen op een inventarisatie van circulaire producten en diensten, alsook een groter draagvlak creëren voor circulaire bouwprincipes door de verschillende bouwpartners van bouwprojecten over het thema te sensibiliseren.

Belangrijkste resultaten

Belangrijkste geleerde lessen

  1. Na marktonderzoek hebben we de circulaire materialen en producten geïnventariseerd en verwerkt in een online overzicht op ProReMat.be. Die inventarisatie biedt geïnteresseerden een duidelijk overzicht en toont de vele mogelijkheden binnen circulair bouwen.

  2. Door materialen die (zullen) worden afgebroken overzichtelijk te documenteren in een inventaris en daarbij actief op zoek gaan naar mogelijke hergebruikers, bieden we veel materialen een meerwaarde en een tweede leven.

  3. We voerden een aantal interessante casestudy’s uit waarin we onze theorie konden uittesten in de praktijk, zij het op kleinere schaal. Die praktijkvoorbeelden vormden een essentiële en uiterst leerrijke realitycheck.

  4. Life Cycle Analysis (LCA) en Life Cycle Cost (LCC) bieden de bouwheer, in tegenstelling tot louter de investeringskost, veel extra inzichten over het valoriseren van duurzaamheid. Het geeft hem de wetenschappelijke ondersteuning om keuzes te maken die rekening houden met de milieu-impact.

  1. Het is belangrijk dat de audit en materiaalanalyse van een bestaand gebouw op de projectsite gebeurt vóór de opdrachtomschrijving, of ten minste voor de aanvang van het ontwerp. Dat zal het hergebruik van het gebouw en/of zijn materialen veel meer stimuleren.

  2. De principes van circulair bouwen moeten worden gedragen door alle spelers die meewerken aan het bouwproject. Duidelijke en overtuigende communicatie over die circulaire principes zal mee de slaagkans van de integratie bepalen.

  3. Er zijn niet altijd drie of meer onafhankelijke circulaire producten beschikbaar om een circulair voorstel te mogen voorschrijven bij overheidsopdrachten. Een prestatiebestek biedt soms een oplossing.

  4. Offertes aanvragen met een opgelegde bovengrens voor kostprijs en die beoordelen op basis van LCC en LCA is mogelijk. Het werkt stimulerend als de opdrachtgever of ontwerper zelf actief de markt bevraagt.

Wat brengt de toekomst? 

Dankzij het project zijn er bij ons momenteel twee voltijds equivalente medewerkers die advies verlenen rond circulair bouwen. De nieuwe dienst binnen ons adviesbureau biedt zowel antwoord op de vraag naar LCA- en LCC-studies als op de vraag naar begeleidingstrajecten binnen ontwerp- en productontwikkeling. We blijven dus zowel intern als extern focussen op de integratie van de circulaire economie in de bouw.

De casestudy campus Paardenmarkt wordt verder opgevolgd, en de eindresultaten en het projectverloop zullen we verwerken in een presentatie met oog op kennisdeling.

Verder zullen we blijven inzetten op kennisdeling over circulaire ontwikkelingen in lopende projecten via lezingen en lerende netwerken. Ook zullen we de gevormde banden met kennis- en overheidsinstanties aanhouden en zo meewerken aan een gestructureerde transitie naar een circulaire bouwwereld.

Bureau Bouwtechniek

Partners Universiteit Antwerpen (Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen, Onderzoeksgroep Energy & Materials in Infrastructure and Buildings)