OpenStructures

Educatieve tools voor circulair ontwerp en gebruik

OpenStructures (OS) is een ontwerpmethodologie voor open modulair en collaboratief bouwen. Het faciliteert circulaire materiaalstromen en het hergebruik en herstel van componenten. Door al tijdens de ontwerpfase rekening te houden met toekomstige aanpassingen, genereert OS bouwcomponenten die op grote schaal uitwisselbaar zijn en voorwerpen die oneindig kunnen worden aangepast en hersteld.

Met dit project willen we een breed publiek laten kennismaken met de methodologie, zodat het systeem verspreid wordt in heel Vlaanderen. Daarom ontwikkelden we een reeks educatieve bouwpakketten gericht naar verschillende doelgroepen. Het doel is om een zo ruim mogelijk publiek al spelenderwijs te sensibiliseren en te leren hoe we meer circulair kunnen denken en doen.

In samenwerking met Kunstencentrum Vooruit, Design Museum Gent, het KASK en de bib Oostende hebben we trajecten met bijhorende workshopformules uitgestippeld, toegespitst op vier doelgroepen: schoolkinderen, studenten, museumbezoekers en burgers. Dat resulteerde in vier verschillende bouw- en ontwerpkits, telkens afgestemd op de specifieke competenties van elke groep. Alle kits en onderdelen werden door zowel deelnemers als begeleiders op locatie getest en geëvalueerd.

Belangrijkste resultaten

Belangrijkste geleerde lessen

  1. De OS_Modular games zijn zes speeldozen met zo’n 300 onderdelen gericht op kinderen van de lagere school. De kits werden uitgetest in een viertal workshops in de bibliotheek van Oostende en in Arts & Basics for Children in Brussel.

  2. De OS_Playstation 2.1, bestaande uit vier vloercomponenten en zo’n 400 bouwblokken, is gericht op de museumbezoeker en werd in de zomer van 2021 opgesteld als een semipermanente installatie in het Design Museum in Gent, met en zonder begeleiding.

  3. De OS_Mobile Archive Unit is een mobiele workshopkit voor het hoger onderwijs. Door nieuwe ontwerpen te ontwikkelen op basis van bestaande onderdelen maken studenten kennis met de basisprincipes van circulair ontwerpen en co-auteurschap.

  4. De OS_StarterKits bestaan uit een lampje dat ombouwbaar is tot kruk en een schraag die om te bouwen is tot lamp (en omgekeerd). Die kits zijn gericht naar de gewone burger en werden uitgetest door middel van twee workshops in de Vooruit in Gent.

  1. Dankzij dit traject beschikken we nu over meerdere educatieve tools en workshopformules om de meest verschillende doelgroepen al improviserend en bouwend kennis te laten maken met circulair denken en doen. Deze tools kunnen we niet enkel als product maar ook als dienst aanbieden.

  2. Afval is geen vaststaand gegeven. Als we investeren in een kwalitatieve context waarbinnen onderdelen gevaloriseerd worden, kunnen we het waardeoordeel voor afgedankt materiaal veranderen van ‘waardeloze rommel’ naar ‘waardevolle grondstof’.

  3. Binnen het OS-systeem kunnen onderdelen uit een commerciële context hergebruikt worden in een educatieve activiteit, eventueel via sponsoring. Ook omgekeerd kunnen onderdelen uit een workshopkit een plek vinden in de ontwikkeling van een functioneel of commercieel product.

  4. Veel mensen ervaren het aanpassen, repareren en uit elkaar halen als zinvol en therapeutisch. Bovendien werkt samen bouwen verbindend over verschillende generaties, competenties en culturen heen.

Wat brengt de toekomst? 

Nu we beschikken over een brede waaier aan educatieve producten en formules, willen we die door middel van gerichte communicatie en promotie zoveel mogelijk valoriseren in binnen- en buitenland. Hiervoor zijn we op zoek naar de juiste partners.

Daarnaast willen we graag samenwerken met instellingen en bedrijven die zelf educatieve activiteiten faciliteren en/of op zoek zijn naar materiaal en formules rond circulariteit en duurzaamheid.

Verder willen we OpenStructures uitbouwen tot een volwaardig label voor circulair ontwerp en productie, als kenmerk voor herbruikbare objecten en componenten. Ook hiervoor hebben we partners nodig, enerzijds ontwerpers en bedrijven die het label willen toepassen op hun producten en anderzijds architecten, distributeurs en winkels die dat circulair aanbod op de markt willen brengen.

Tot slot willen we ons verder toeleggen op het uitschrijven van mogelijke hergebruikscenario’s waarbij we primaire aan secundaire gebruikers koppelen.

OS.Family

Partners Kunstencentrum Vooruit, Design Museum Gent, KASK – Koninklijk Conservatorium van de HOGENT-Howest

Thema's Recyclage & hergebruik ›