Circulaire woning Wilsele

Betaalbaar wonen door circulair te bouwen?

Als bio-ecologisch architectenbureau dat duurzaamheid hoog in het vaandel draagt, vindt BAST architects & engineers het belangrijk om stil te staan bij het concept circulair bouwen. In klantengesprekken gaan we steeds na hoe ver mensen ervoor openstaan, en in onze contracten nemen we graag een clausule op over de principes van circulaire economie.

Met dit project willen we een stap verder gaan en de eerste circulaire woning van het land bouwen. Zo willen we op een restperceel in Wilsele twee wachtgevels sluiten met een demonteerbaar bouwvolume dat meerdere functies en wisselende indelingen aankan. Dit vormt tegelijk het eerste pilootproject van het WoonC, een groeiend en ambitieus netwerk van onderzoekers, bedrijven, overheden en middenveldorganisaties die onderzoeken hoe circulair bouwen wonen opnieuw betaalbaar kan maken.

Enerzijds kunnen we met deze case de theorie die we verzamelden in tussentijdse onderzoeksprocessen in de praktijk toepassen. Anderzijds willen we onze resultaten, prestaties en ervaringen omtrent circulair bouwen graag bundelen en delen in een inspirerend draaiboek.

Belangrijkste resultaten

Belangrijkste geleerde lessen

  1. We kwamen tot de conclusie dat de schaal van deze case en de juridische, fiscale en financiële context in de weg stonden van een poging om voor dit project in een systeemverandering te stappen.

  2. We zijn erin geslaagd om voor de woning, in samenwerking met Facadeclick, een circulaire gevelsteen te gebruiken. Die optie bleek betaalbaar. Bovendien kon de producent tijdens het traject zijn product verder optimaliseren.

  3. Het ontstane netwerk zal de start van toekomstige projecten en samenwerkingen vergemakkelijken. Zo leiden de kennismakingen tussen actoren betrokken in dit project en de besproken thema’s onrechtstreeks tot nieuwe partnerships.

  4. Dankzij dit project kregen we een duidelijk zicht op welke elementen cruciaal zijn om een innovatief samenwerkingstraject tot een goed einde te brengen, namelijk een duidelijke taakverdeling en een helder gemeenschappelijk doel.

  1. Op bouwtechnisch vlak is het duidelijk dat een systeemverandering cruciaal is om de betaalbaarheid en circulaire ambities te matchen. Op enkele uitzonderingen na zijn momenteel de circulaire varianten van bepaalde materiaalkeuzes altijd duurder.

  2. Het succes van een project hang af van het aantal risico’s dat je neemt. Soms is het beter om dichter aan te leunen bij wat reeds gekend is en meerdere kleine haalbare stappen te ondernemen, dan een (te) grote stap.

  3. Het was erg interessant om samen te werken met mensen die elk vanuit hun eigen achtergrond een verhaal geven aan circulaire economie. Door tijd te kunnen en mogen uitrekken voor een dergelijk project, kregen we een beter zicht op wie met wat bezig is en wat al dan niet haalbaar is.

Wat brengt de toekomst?

Het project is op zichzelf niet opschaalbaar, toch niet in de huidige juridische, financiële en fiscale omstandigheden. Er is wel degelijk een systeemverandering nodig om met circulair bouwen wonen ook voor een breder publiek echt betaalbaar te maken.

De leerlessen en samenwerkingen die voortkwamen uit dit project hebben wel een grote meerwaarde. Het traject leverde ons een schat aan ervaringsgerichte informatie op die enerzijds door ons, onze partners en geconsulteerde stakeholders werd geïncorporeerd in onze organisaties, en anderzijds via andere samenwerkingen en infomomenten werd uitgedragen.

BAST architects & engineers